ไรฝุ่น เพชฌฆาตบนเตียงนอน

• ไรฝุ่น สัตว์ร้ายขนาดเล็กที่มีพิษสงน่ากลัว อาศัยอยู่บนที่นอนของเราเกือบ 2 ล้านตัว โดยที่คุณไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า

• ตัวปัญหาของการเกิดโรคภูมิแพ้

เมื่อมีอาการคัดจมูก จาม มีน้ำมูกใสๆ ไหลออกมาเวลาตื่นเช้า หรือหลังลุกจากที่นอน บางทีมีน้ำตาไหล ระคายเคืองตา เป็นผื่นคัน เป็นลมพิษ โดยไม่ทราบสาเหตุ อาการแบบนี้เกิดขึ้นกับคนไทยกว่า 60% และ 80% กับเด็กในยุคปัจจุบัน ซึ่งอาจเกิดจากไรฝุ่นตัวร้ายที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า จะอันตรายมากน้อยแค่ไหน และสามารถป้องกันได้ไหม เราไปดูกันค่ะ

ไรฝุ่นคืออะไร?
ตัวไรฝุ่น คือ สัตว์ที่มีขนาดเล็กจนมองด้วยตาเปล่าไม่เห็น เป็นสัตว์จำพวกแมลงแต่มีลักษณะคล้ายกับแมงมุม เห็บ และหมัด ตัวไรฝุ่นชอบอยู่ในที่อุ่น ชื้น และเต็มไปด้วยฝุ่นละออง อย่างอุปกรณ์เครื่องนอน เช่น หมอนหนุน ที่นอน พรม และเฟอร์นิเจอร์ผ้า สภาพแวดล้อมที่เหมาะต่อการสืบพันธุ์ของพวกมัน คือ ที่นอนที่มีความอบอุ่น ชื้น มืด ซึ่งมีไรฝุ่นอาศัยอยู่ประมาณ 2 ล้านตัว

อันตรายของไรฝุ่น
ตัวไรฝุ่นที่ยังมีชีวิตอยู่ไม่ได้ทำอันตรายโดยตรงกับคนเรา แต่ส่วนที่มีผลต่อสุขภาพคือ มูลและซาก ไรฝุ่นจะถ่ายออกมาเป็นเมือกเหนียวๆ ซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของโรคภูมิแพ้ และการที่ไรฝุ่นเคลื่อนไหวไต่ไปมาตามเส้นใยที่นอน จึงเป็นการนำเอาเชื้อโรค มูล ซาก ออกมายังพื้นผิวที่นอน ซึ่งเราต้องนอนสัมผัสคลุกคลีและสูดดมสิ่งเหล่านี้เข้าไปภายในร่างกายเป็นประจำทุกวัน ทำให้เป็นสาเหตุของโรคตามมา

อันตรายที่เกิดจากไรฝุ่น ส่งผลให้มีอาการของระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง ได้แก่ หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก หรือหายใจมีเสียงดัง วี๊ซ (Wheez) เนื่องจากมีการหดตัวของหลอดลม หรือ “หลอดลมอักเสบ” หากประชากรที่สัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กในปริมาณมาก อัตราการเกิดโรคหลอดลมอักเสบจะสูงกว่าปกติ และในกลุ่มผู้ที่มีโรคหัวใจอยู่แล้ว เมื่อเกิดโรคหลอดลมอักเสบ หรือปอดบวม จะซ้ำเติมให้การทำงานของหัวใจแย่ลง ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการหัวใจวายได้

1.สำหรับอาการที่เป็นผลมาจากฝุ่นละอองเข้าไปในระบบทางเดินหายใจ มีตั้งแต่อาการที่ไม่รุนแรง เช่น ไอ จาม มีน้ำมูก จนไปถึงการอักเสบของไซนัส เจ็บคอ ไอมีเสมหะ หรือมีไข้

2.โรคภูมิแพ้ จากสารก่อภูมิแพ้ เชื่อว่าหลายๆ ครอบครัวที่มีลูกน้อยคงจะไม่อยากให้ลูกสุดหวงต้องใกล้ชิดกับโรคภัยต่างๆ ยิ่งอาการภูมิแพ้ที่เกิดจากภายในบ้านแล้วนั้นเราควรหมั่นตรวจเช็คความสะอาด สารที่กระตุ้นให้เกิดอาการทางภูมิแพ้ ได้แก่ โรคหอบหืด โรคแพ้อากาศ สารก่อภูมิแพ้สามารถแบ่งได้ คือ เป็นสารก่อภูมิแพ้ในที่อยู่อาศัย และนอกที่อยู่อาศัย สารก่อภูมิแพ้ที่สำคัญในประเทศไทย ได้แก่ ตัวไรฝุ่น รองลงมาคือแมลงสาบ แมว สุนัข เกสรหญ้า เชื้อรา ตามลำดับ

3.คุณมีโอกาสเกิดโรคระบบทางเดินหายใจ เนื่องจากติดเชื้อเพิ่มขึ้น

4.”ปอดเป็นพังผืดจากการระคายเคืองเรื้อรัง” เกิดจากการที่ฝุ่นละอองขนาดเล็กเข้าไปในปอดเป็นปริมาณมาก และ ยาวนาน จนสะสมในเนื้อเยื่อปอด ทำให้เกิดระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ เรื้อรัง จนเกิดพังผืดขึ้นในเนื้อเยื่อปอด ผลที่เกิดคือ ทำให้การทำงานของปอดเสื่อมประสิทธิภาพลง

5.มีโอกาสเป็น “มะเร็งระบบทางเดินหายใจ” มากขึ้น ฝุ่นละอองขนาดเล็กที่มีส่วนผสมของสารบางอย่าง ซึ่งเป็นสารอันตราย เมื่อสัมผัสกับเนื้อปอด จะทำให้เป็นมะเร็งปอดได้ และถ้าสารอันตรายในฝุ่นละอองขนาดเล็กละลายน้ำได้ ก็จะทำให้สารอันตรายแพร่ไปสู่อวัยวะต่างๆ นอกปอด สามารถทำให้อวัยวะเหล่านั้นเกิดมะเร็งได้เช่นกัน

วิธีการกำจัดไรฝุ่น
1.การใช้เครื่องฟอกอากาศภายในห้องนอน หรือภายในบ้าน ควรหมั่นตรวจเช็คและทำความสะอาดแผงกรองอากาศทุกเดือน
2.ควรจัดให้มีเฉพาะข้าวของเครื่องใช้ที่จำเป็นในการนอนเท่านั้น เพื่อลดปริมาณฝุ่นที่อาจเกาะตามเฟอร์นิเจอร์ และสิ่งของอื่นๆ
3.ไม่ควรปูพรมในห้องนอน เพราะพรมจะอมฝุ่นเอาไว้ ควรเป็นพื้นไม้ หรือกระเบื้องยางจะดีที่สุด
4.สำหรับที่นอนยาง ฟองน้ำ หรือสปริง ควรห่อหุ้มพลาสติก หรือไวนิลที่มีซิปปิดมิดชิด จากนั้นจึงปูทับด้วยผ้าปูที่นอนที่ทำจากผ้าฝ้ายอีกครั้ง
5.เตียงนอนควรใช้แบบไม่มีขาเตียง โดยที่ขอบเตียงควรแนบสนิทกับพื้นห้อง เพื่อป้องกันไม่ให้ฝุ่นขังใต้เตียง
6.หลีกเลี่ยงการใช้หมอนนุ่น และหมอนขนสัตว์ เพราะจะเป็นแหล่งสะสมฝุ่นและเชื้อรา ควรใช้หมอนที่ทำจากใยสังเคราะห์ที่สามารถถอดซักทำความสะอาดได้ง่าย
7.การทำความสะอาดเครื่องนอน ปลอกหมอน และผ้าคลุมเตียง ควรใช้น้ำร้อนที่อุณหภูมิมากกว่า 60 องศา และให้รีดผ้าปูที่นอนเพื่อป้องกันไรฝุ่น
8.ไม่ควรนำตุ๊กตาไว้ในห้องนอน
9.ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ไม่ควรเลี้ยงสัตว์ภายในบ้าน แม้ว่าจะยังไม่แพ้สัตว์ชนิดนั้นก็ตาม เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคภูมิแพ้
10.ควรกวาดบ้าน และทำความสะอาดห้องนอนอย่างน้อยวันละครั้ง เช็ดพื้นด้วยผ้าเปียกทุกวัน

ทั้งหมดนี้เป็นวิธีง่ายๆ ที่คุณเองก็สามารถทำได้ และเป็นวิธีที่ดีที่สุดสำหรับการป้องกันการเกิดโรคภูมิแพ้จากไรฝุ่นอีกด้วย มาทำให้ที่นอนของคุณ และคนที่คุณรักกลับมาสะอาดปลอดภัยปราศจากไรฝุ่นกันเถอะ สำหรับใครที่มีอาการผิดปกติอันเกิดจากไรฝุ่นก็อย่านิ่งนอนใจ ควรรีบไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยด่วน เพื่อจะได้รักษาอาการอย่างทันท่วงทีนะคะ